Zestig procent van de patiënten en dertig procent van de medewerkers rookt er. De afdeling Psychiatrie, de rookwolken beu, gaat daar iets aan doen met een gezamenlijk stop-programma.
Roken en psychiatrie: op een of andere manier hébben ze iets met elkaar. Terwijl gemiddeld 19 procent van de Nederlanders rookt, ligt dat percentage in de psychiatrie aanzienlijk hoger. Van de psychotische patiënten rookt zelfs maar liefst tot tachtig procent.
Arts-onderzoeker Jentien Vermeulen wil daar iets aan doen en nam samen met onder anderen haar collega Ezra Piso een bijzonder initiatief: patiënten en medewerkers nemen gezamenlijk deel aan een stop-programma. Vermeulen: “In groepen van maximaal acht mensen kun je onder begeleiding in 8 tot 20 weken van het roken afkomen.”
Extra verslavingsgevoelig
Psychiatrische patiënten zijn in het algemeen extra verslavingsgevoelig, weet Vermeulen. “Als oorzaak wordt wel gewezen op een genetische kwetsbaarheid. Een andere theorie is dat ze roken om hun klachten en de bijwerkingen van medicijnen te verminderen.”
De psychiatrie van het AMC betreft acute opnames. Is die acute situatie niet een wat onhandig moment om aan stoppen met roken te denken? Integendeel, stelt Vermeulen. “Juist een heel goed moment: je hebt allemaal mensen om je heen die je ondersteunen, je bent omringd door zorg. Dat is een gemakkelijkere uitgangspositie dan in je eentje thuis, in je vaste patroontjes. Bovendien: sommige patiënten vragen er zelf om.”
Samen met de patiënten
In het AMC gaan medewerkers samen met hun patiënten de uitdaging aan. Zo’n gemengde aanpak heeft voordelen, vindt Vermeulen: “Het is de-stigmatiserend voor patiënten dat hun begeleiders ook meedoen. In wekelijkse bijeenkomsten praten ze met elkaar over het stoppen: over waar ze tegenaanlopen, hoe ze het volhouden en hun motivatie. De gesprekken worden begeleid door speciaal daarvoor getrainde medewerkers. Op dit moment zijn er veertien collega’s opgeleid tot stoppen-met-roken begeleider.”
Verkeerde aannames
Gedurende de eerste paar weken van het programma bereiden de deelnemers zich voor op het stoppen. “Gespreksonderwerpen zijn dan: wat is een nicotineverslaving, wat doet het met je, wat gebeurt er als je stopt en wat kun je verwachten? Ook verkeerde aannames zoals ’als ik stop, word ik somber’ komen aan bod. Daarna ga je met nicotinevervangers de verslaving langzaam afbouwen en ondersteun je elkaar in de wekelijkse bijeenkomsten.”
Het stop-programma zal geen eenmalige gebeurtenis zijn: de komende jaren wordt het gecontinueerd. Wat Jentien Vermeulen en Ezra Piso betreft is de insteek niet minder dan een rookvrije Psychiatrie. “Want roken is zó’n groot probleem en stoppen doet zóveel voor je gezondheid!”
Bron: Amsterdam UMC
Foto: amc.nl