Tabaksrook inademen
Meeroken, oftewel het inademen van andermans tabaksrook, is schadelijk voor je gezondheid. Dat je meerookt als iemand binnen een sigaret opsteekt, weten veel mensen wel. Onderzoeker Jeroen Bommelé: ‘Mensen denken vaak dat roken in de buitenlucht onschuldig is. En dat je als je zelf niet rookt, je daar niets van binnenkrijgt. Dat is niet waar. Dit onderzoek laat zien dat wanneer anderen in jouw buurt roken, je ook buiten tabaksrook en nicotine binnenkrijgt.’

De onderzoekers zochten uit hoe schadelijk meeroken is in de buitenlucht. Ze bezochten verschillende locaties door heel Nederland en deden metingen op plekken waar veel gerookt wordt. Denk aan terrassen, ingangen van openbare gebouwen en bushaltes. Op deze plekken hebben ze gemeten hoeveel nicotine er in de lucht zat wanneer er gerookt werd. De onderzoekers hielden ook bij hoeveel rokers er in de buurt waren en hoe sterk de tabaksgeur was.

Nicotine in de lucht
Wat blijkt? Wanneer anderen in jouw buurt roken, adem je als niet-roker óók in de buitenlucht nicotine en andere schadelijke stoffen in. Hoe meer mensen in de buurt roken, hoe meer nicotine je op dat moment binnenkrijgt. En: hoe sterker de rookgeur, hoe meer nicotine er dan in de lucht wordt gemeten.

Verschillende meetmethoden
Er zijn verschillende manieren om blootstelling aan tabaksrook te meten. Fijnstof is relatief eenvoudig te meten, maar kan ook ergens anders vandaan komen. Denk aan uitlaatgassen van auto’s en rook van open haarden. Het meten van nicotine in de lucht is een geschikte en betrouwbare meetmethode om het meeroken van (e-)sigaretten in kaart te brengen.

Schadelijk voor de longen
Meeroken veroorzaakt grote gezondheidsproblemen bij niet-rokers. Langdurig meeroken kan leiden tot hart- en longziekten, zoals astma en COPD. Mensen kunnen daardoor eerder overlijden. Zelfs kort meeroken kan gezondheidsklachten geven. Na een uur meeroken op een terras, kun je bijvoorbeeld ontstekingsreacties en een aanzienlijk verminderde longfunctie ervaren. Je voelt je dan benauwd.

Steeds meer rookvrije plekken
Rookvrije plekken zijn een effectieve manier om mensen te beschermen tegen de schade van meeroken. In de afgelopen jaren nam de Nederlandse overheid daarom verschillende maatregelen. Eerst binnen en daarna ook buiten. Zo werd roken verboden in openbare gebouwen (1990), op het werk (2004), in het openbaar vervoer (2008) en in de horeca (2014). Sinds 2020 zijn alle schoolterreinen wettelijk rookvrij. Ook worden steeds meer buitenruimtes rookvrij, vooral plekken waar kinderen komen zoals sportvelden, speeltuinen, attractieparken en dierentuinen.

Bewustwording
Toch worden mensen nog steeds op veel plekken in de buitenlucht blootgesteld aan tabaksrook. De onderzoekers zijn daarom vóór meer rookvrije plekken, zoals bushaltes en terrassen. Onderzoeker Jeroen Bommelé: ‘Ik hoop dat dit onderzoek beleidsmakers en eigenaren van terrassen en andere openbare plekken bewust maakt dat je ook buiten schadelijke tabaksrook inademt.’

Samen op weg naar een Rookvrije Generatie
Het onderzoek werd uitgevoerd door het Trimbos-instituut en is gefinancierd door onder andere Longfonds, KWF en Hartstichting. Samen zijn we op weg naar een Rookvrije Generatie. Want elk kind moet de kans krijgen om rookvrij op te groeien, zonder de schadelijke effecten van (mee)roken en de verleiding om te gaan roken.

Bron: Long Fonds

Onderzoek toont aan dat 20% van de jongeren in het afgelopen jaar een e-sigaret heeft uitgeprobeerd. Ondanks dat vapen vaak wordt gezien als een alternatief voor roken, blijkt het in de praktijk juist een opstap te zijn. Dit wordt verergerd door de betaalbaarheid en toegankelijkheid van e-sigaretten, wat resulteert in een verhoogd risico op nicotineverslaving en gezondheidscomplicaties. Artsen hebben al korte termijn complicaties waargenomen, zoals longontstekingen en astma-aanvallen, veroorzaakt door het vapen. Bovendien bevatten e-sigaretten verschillende schadelijke en verslavende stoffen, waarvan de langetermijneffecten nog grotendeels onbekend zijn. 

Artsen proberen in hun praktijk al zoveel mogelijk patiënten te vragen naar hun rook- of vapegedrag en bieden waar mogelijk een rook- of vapestop traject aan. Maar zonder effectieve overheidsmaatregelen en handhaving blijft het voor artsen dweilen met de kraan open.

Het Netwerk Preventie vraagt de politiek om actie te ondernemen:  

• Ontwikkel met spoed een wetsvoorstel om accijnzen te heffen op e-sigaretten en verhoog deze accijns jaarlijks.
• Verbeter de handhaving op de online verkoop van e-sigaretten.
• Beperkt het aantal verkooppunten voor sigaretten en vapes.
• Start een voorlichtingscampagne om vapen te ontmoedigen.

Bron: Federatie Medisch Specialisten

In deze 11-delige podcast gaat Hendriks in gesprek met onder andere een 13-jarige vapeverslaafde, een zorgverzekeraar die niet weet wat vapen is, bezorgde artsen en demissionair staatssecretaris van Volksgezondheid Maarten van Ooijen. Hendriks ging ook undercover om de invloedrijkste lobbyist aan de tand te voelen. Dat lukte, waardoor hij kon bewijzen dat de tabaksindustrie weet dat de stap naar een sigaret juist kleiner wordt als jongeren beginnen met vapen.

Leden van Clean Air Nederland kiezen ieder jaar een persoon of organisatie die een bijzondere bijdrage heeft geleverd aan de rookvrije samenleving. De prijs bestaat uit een glazen bokaal met inscriptie en wordt binnenkort aan Hendriks uitgereikt.

Luister naar de 11-delige podcast “Verslaafd gemaakt” via deze link.

Wereld Niet Roken Dag
Vrijdag 31 mei is de jaarlijkse Wereld Niet Roken Dag, een dag die de Wereldgezondheidsorganisatie WHO in 1987 heeft uitgeroepen om aandacht te geven aan de gevaren van roken. Mensen die roken worden aangemoedigd om op deze dag niet te roken. De dag heeft elk jaar een ander thema. Het thema van 2024 is ‘kinderen beschermen tegen de invloed van de tabaksindustrie’. Doel hiervan is mensen bewust maken van de sluwe trucs die de tabaksindustrie gebruikt om jongeren verslaafd te maken, en zorgen dat het gebruik van tabak en vapes onder jongeren daalt.

Rookvrij Prijs
De Rookvrij Prijs is een initiatief van Clean Air Nederland en wordt jaarlijks uitgereikt aan een persoon of organisatie die zich inzet voor een rookvrije samenleving. De prijs werd in 1974 voor het eerst uitgereikt aan Anne Vondeling. Andere bekenden die deze prijs ontvingen: Richard Krajicek, Bart Veldkamp, Ria Beckers, Jacques Wallage, Rob de Nijs, Maartje van Weegen, Peter R. de Vries, Els Borst, Harry van Bommel, Erica Terpstra, Gerard Spong, Ab Klink, Pauline Dekker en Wanda de Kanter, Carla Dik-Faber, Hester Zitvast, Ahmed Aboutaleb, René Medema, Arjen Lubach, Joop Bouma en afgelopen jaar zorgorganisatie Groenhuijsen.

Bron: Clean Air Nederland

Vorige week overhandigden Iris Kramer en Maurits Van der Veen van het Trimbos-instituut het handboek over stoppen-met-rokenzorg aan de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie (NVVC) en de Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT). Samen met deze verenigingen en een multidisciplinair team maakte het Trimbos-instituut dit handboek. Ziekenhuizen en medisch specialisten vinden hierin praktische adviezen over het opzetten van goede stoppen-met-rokenzorg.

In dit handboek staan praktische adviezen voor het opzetten van een goede stoppen-met-rokeninfrastructuur binnen een ziekenhuis, met betrekking tot organisatie, logistiek en financiering. De adviezen in dit handboek zijn gebaseerd op goede voorbeelden uit de praktijk, welke in dit handboek toegelicht worden. Bijvoorbeeld het aanstellen van een stoppen-met-rokenconsulent, het opzetten van een rookstoppoli en het opnemen van de rookstatus in het elektronisch patiëntendossier.

Link naar Handboek Stoppen-met-rokenzorg in het Kwaliteitsbeleid Medisch Specialisten

Bron: Trimbos-instituut

Vapen wordt door de industrie gepresenteerd als een minder schadelijk alternatief voor roken, maar niets is minder waar. De vape is enorm verslavend; één e-sigaret (vape) bevat vaak meer nicotine dan een heel pakje sigaretten. Daar komt bij dat nicotine de hersenontwikkeling bij tieners verstoort, met een verhoogd risico op blijvende schade en mentale problemen als gevolg.

Het is bekend dat tieners worden beïnvloed door de tabaksindustrie. Maar, uit internationaal onderzoek weten we ook dat Nederlandse jongeren een bovengemiddeld sterke band hebben met hun ouders. Daarom roepen wij ouders op om met ons samen te werken en het gesprek met hun kind over vapen aan te gaan. Ouders hebben immers, net als artsen, maar één doel en dat is kinderen beschermen en gezond houden. Dit in tegenstelling tot de tabaksindustrie, die de vape bewust zo verslavend en aantrekkelijk mogelijk maakt, ten koste van de gezondheid van onze kinderen. Daarom slaan we alarm met én voor ouders.

Op artsenslaanalarm.nl staat meer informatie over vapen, tips voor het gesprek over vapen en de mogelijkheid om via het burgerinitiatief nicotinee.nl samen de strijd aan te gaan tegen de dodelijke
tabaksindustrie.

Bron: Artsen slaan alarm